Internasjonal heider til Oselvaren

Kunnskapen om å byggja Oselvarar er verneverdig. Det vart internasjonalt stadfesta då oselvarhandverket sist torsdag vart listeført på Unesco-lista for immateriell kulturarv.

Denne artikkelen er over tre år gammel

– Kva betyr denne anerkjenninga?

– Vi er sjølve spente på kva utmerkinga fører med seg. At vi er hamna på denne lista fortel at det vi gjer med å ta vare på eit gammalt handverk, betyr noko. Det er ikkje berre vårt handverk som med dette opplever auka i status, det kan alle dei små og verneverdige faga gjera.

– Fortel litt om denne Unesco-lista!

– Det er ei liste som har til hensikt å verna om ein del av kulturarven. I vårt tilfelle er det ikkje Oselvaren som blir verna, men handverket, altså kunnskapen om å byggja slike båtar. Unesco har tre lister som knyter seg til slik immateriell kulturarv. Vi er på den lista som handlar om vernepraksis.

– Får utmerkinga nokon praktiske konsekvensar?

– Vi håpar at vi i samarbeid med kommunen skal kunna ta dette vidare og at vi lettare vil kunna vinna fram når vi søkjer om midlar til støtte. Vi håpar at det vil gi oss fleire bein å stå på og at dette i turistsamanheng vil vera god reklame også utanfor landegrensene.

– Har de ein posisjon allereie internasjonalt?

– Ja, i europeisk samanheng har vi det. Det er så få som driv innanfor den gamle båtbyggjartradisjonen, at det vi driv med, har overføringsverdi. I det norske fagmiljøet er vi ein sterk aktør.

– Takk vere kva?

– Takk vere Oselvarverkstaden. Hadde ikkje den blitt etablert i 1997, ville ingen i dag vore i stand til å byggja Oselvarar.

– Korleis står det til med Oselvarverkstaden?

– Det står bra til. Vi har entusiasme i bøtter og spann, vi har eit driftsgrunnlag som er bra, men vi har lyst på meir for å ta vare på meir av faget. Vi skulle gjerne hatt meir plass, mellom anna for til ei kvar tid å kunna ha to lærlingar under utdanning. I dag har vi rett og slett ikkje fysisk plass til meir enn ein.

– Korleis hadde det seg at du vart båtbyggjar?

– Planen min var å bli skogsarbeidar, men det let seg ikkje gjera. Så var eg på eit siglekurs i Lofoten. Der møtte eg ein svensk båtbyggjar som meinte det var eit fag eg burde prøva. Den gongen visste eg ikkje ein gong at det var eit fag. Eg byrja på båtbyggjarlinja på Skeppsholm folkehøgskule i Stockholm. Der bygde eg båtar i to år. Det var ei veldig fin tid, om ein ser bort frå storbylivet.

– Står Oselvaren i ei særstilling i norsk båtbyggjartradisjon?

– Ja, i den forstand at det finst eit robust miljø rundt tradisjonen. Nordlandsbåten, Åfjordsbåten (Trøndelag) og Geitbåten (Møre) har liknande miljø. Diverre er det utruleg mange flotte lokale båttradisjonar som har forsvunne eller er i ferd med å forsvinna.

– Har du sjølv Oselvar?

– Sjølvsagt!

– Brukar du han?

– Mindre enn eg burde. Når eg har fiksa alle andre sine båtar, er sommaren slutt. Men kvar vår har eg eit håp.

– Kva er ein rotur for deg?

– Først og fremst sjelefred. Det er altfor få som ror på fjorden i våre dagar. Heller sit dei inne på treningssenter og dreg i vaierar og blir stressa. Dei burde ta seg ein tur på fjorden og nyta freden der. Og få trening med på kjøpet.