Ei smartare løysing for jordmødrene

Jordmorkrisa på Haukeland viser kor krevjande det er å effektivisere helsevesenet.

Noreg manglar jordmødrer. Det er eit urovekkande teikn når sjølv ein av landets største fødeklinikkar, Kvinneklinikken (KK) på Haukeland, ikkje er attraktiv nok. Klinikkdirektør Susanne Albrechtsen fortalde torsdag til BT at dei har søkt etter åtte jordmødrer, men berre fått tak i fem.

Problemet kan forsterke seg i åra framover. Haukeland har vedteke at 40 prosent av dei fødande skal ut etter maks 24 timar innan 2023. Det vil skape eit behov for fleire jordmødrer i kommunane, for å følgje opp kvinnene.

Alt tyder difor på at kampen om jordmødrene vil bli skjerpa i åra framover. Høgre i Bergen vil til dømes innføre ei stipendordning, for å sikre at kommunen tiltrekker seg nok jordmødrer og sjukepleiarar.

Ifølgje fagmiljøa er det ikkje lett å løyse problemet ved å utdanne fleire jordmødrer, fordi det ikkje er nok praksisplassar.

Samfunnet og dei fødande er ikkje tente med at det no blir ein kamp om jordmødrene, mellom kommunar og sjukehus. Det må difor gjerast meir for å utdanne fleire jordmødrer. I tillegg må sjukehusa og kommunane samarbeide, slik mellom andre Høgre har lagt inn i sitt forslag.

Helse Vest sin eigen framtidsprognose viser at regionen vil mangle 345 jordmødrer i 2035, viss ikkje noko blir gjort. Dei ser for seg at gapet i stor grad kan tettast ved at jordmødrene jobbar mindre deltid, at færre sluttar og at pensjonsalderen går opp. Metoden rapporten skisserer er «spennende arbeidsoppgaver og bedre arbeidsforhold».

Korleis ein skal få det til, seier rapporten ingenting om. Ifølgje jordmorforeininga er hovudproblemet eit stadig større arbeidspress. Dessutan er dei nye stillingane delt mellom KK og sjukehusets bemanningssenter, noko som ifølgje fellestillitsvald Eline Sira gjer dei mindre attraktive.

Effektivisering kan vere krevjande. Når jordmødrer og andre i helsevesenet opplever auka arbeidspress og krav til omstilling og fleksibilitet, er det eit resultat av eit naudsynt arbeid for å halde kostnadene i helsevesenet nede. Det skil seg ikkje frå bedrifter i privat sektor.

Men når ein ikkje lenger får søkjarar, når folk sluttar eller ikkje maktar å stå i full stilling, må ein spørje seg om effektiviseringa skjer på ein god måte.