Takk for no, Hordaland

I Sogn og Fjordane sørgjer dei over eit nedlagt fylke. I Hordaland bryr dei færraste seg. Her er eitt unntak.

Det er vanskeleg å tromme opp sterke kjensler for Hordaland. Men no når tida til fylket er i ferd med å renne ut, kjem kjenslene faktisk fram.

Det er litt trist at fylket forsvinn.

Kanskje er det agget mot Vestland som set kjenslene for Hordaland i sving. Men det er òg mykje historie som går tapt når Hordaland tar med seg Sogn og Fjordane og blir til Vestland.

Tapet av namnet er stort. Hordaland kjem frå den germanske folkegruppa Haruder – hordane – som traska oppover kontinentet og fann ut det var her dei ville bu. Sånn fekk me stadnamn som Hordvik, Hardanger og Hordaland.

Ordet har fleire tydingar. Det betyr anten skogfolket eller krigarar. Hordane passar definitivt til den siste skildringa. Før dei vandra nordover for meir enn 1500 år sidan, invaderte dei Gallia.

Alt dette er nok lite relevant i dag, anna enn som motstykket til eit namn som står att: Rogaland. Dei som ikkje ville vere med på samanslåinga, sånn at Vestlandet vart til Vestland.

Rugiane var òg ein germansk stamme som ville nordover. Namnet kjem truleg frå kornsorten rug. Litt mindre barskt enn det krigarane i og rundt Bergen, altså.

Men dei vinn. For rugetarane består, medan me blir til ei himmelretning i Vestland. Det er jo ikkje greitt.

Rugfolket i sør får òg halde på fylkesvåpenet sitt, som viser eit steinkors reist i år 1028. I Hordaland har me to økser på raud bakgrunn. Symbolet kjem frå eit 700 år gammalt segl, frå Olavsgildet på Tysnes.

I Vestland får me berre nokre trekantar som skal sjå ut som fjord og fjell. Det gjer tapet av Hordaland hardare å takle.

Regionreforma har ikkje blitt det me vart lova. Poenget var å flytte meir makt frå staten og ut i landet. Makta vart stort sett verande i aust, men me fekk nye grenser og nokre kjipe namn for pengane.

Eg blir aldri lei av å mislike «Vestland». Og eg blir heller aldri sikker på kva folket herfrå skal kallast. Vestlandingar? Nei, det går ikkje.

Det blir nok strilar, bergensarar, hardingar, sogningar, nordfjordingar og meir til framover òg. Det var neppe mange som kalla seg for verken sogn og fjordingar eller hordalendingar heller.

Men når Hordaland forsvinn, gjer reserveidentiteten min det same. Ein identitet eg dessverre ikkje oppdaga så godt før det var for seint.

Som utflytta stril, er det uaktuelt å bli bergensar. Og strilar som vert byfolk vert heller aldri heilt dei same igjen.

Hordaland er for oss som kan falle mellom to stolar. Vestland får neppe den same rolla.

I den siste månaden før to blir til ein, er det verdt å reflektere over kor ulike dei to fylka er. Identiteten knytt til Sogn og Fjordane er utvilsamt sterkare enn her i Hordaland.

I Sogn og Fjordane har dei stått meir saman. Namnet deira er 100 år gammalt, og det er nokre hundre år sidan det vart eit eige fylke. Dei er langt færre folk, noko som kan gjere identiteten sterkare. Det er kanskje derfor folk spring om kapp for å stele vegskilta på fylkesgrensa.

Eg mistenkjer at folk ikkje går mann av huse for å sikre seg minna etter Hordaland. Men eg kjenner på ønsket om å overta eit av dei små Hordaland-skilta til fylkeskommunen.

Det kan bli ein fin lampe.

Hordaland har ei kortare historie, slik me kjenner fylket i dag. Fram til 1972 var Bergen eit eige fylke. Og sjølv etter at byen vart med, har Bergen stort sett vore si eiga greie.

I Sogn og Fjordane kranglar dei som busta fyk internt, men står stort sett samla mot Rest-Noreg og statsmakta. I Hordaland kranglar me internt, og så blir det som oftast med det.

For når staten vurderer å bruke pengar på vegane våre, spring me om kapp for å seie kor teit det er. Kor vegen eigentleg heller burde gå.

Naboen skal ikkje få.

Det beste som kan kome ut av Vestland, er at me lærer av Sogn og Fjordane. At politikarane bestemmer seg her, og står saman i Oslo.