Korona vil gje økonomisk smell

Hotelltilsette blir truleg dei første til å merke koronaviruset. Men òg i andre bransjar kan det bli permitteringar.

Vestlandskonferansen i Grieghallen tysdag vart sterkt prega av koronaviruset. Ikkje så rart, sidan Kina var eit hovudtema.

Medan kinesiske deltakarar sat heime med munnbind og deltok via video (og eg sjølv følgde konferansen på nett), fekk møtelyden ei oppmuntring av NHH-rektor Øystein Thøgersen:

– Det går over. Don’t worry, be happy, sa han, før han la til:

– I alle fall på lengre sikt.

Akkurat kor lang denne sikten blir, er ikkje lett å seie. Korona-viruset har vist seg å vere uvanleg smittsamt, noko som gjer at bedrifter og andre må ta sterkare i for å hindre smitte enn ved tidlegare virusutbrot.

At det er så smittsamt, gjer det òg meir truleg at utbrotet vil bli langvarig. Talet på land med smitte aukar for kvar dag.

Ein vaksine er ifølgje Verdas helseorganisasjon minst halvanna år unna. Skal dette gå over relativt raskt, må difor ganske harde tiltak til. Vonleg ikkje så dramatiske som vi har sett i Kina og Nord-Italia, der heile byar er blitt isolerte.

Koronaviruset har allereie fått økonomiske følgjer internasjonalt. I Kina har fabrikkar blitt stengde, og det same skjer no i naboland som Sør-Korea. Fordi desse landa produserer komponentar og varer som blir brukt i andre land, blir òg industrien der råka.

Ei undersøking Norsk Industri utførte blant sine medlemmer i slutten av førre veke, viser at dette òg gjeld norsk industri. Kvar fjerde bedrift har problem med å levere varer på grunn av viruset, og halvparten fryktar at dei får problem innan kort tid.

Både her og i andre bransjar er det no stor pågang frå bedrifter som lurer på reglane for sjukmeldingar og permitteringar.

Bransjen som vil merke koronaviruset først, er hotellbransjen. Direktør Kristin Krohn Devold i NHO Reiseliv seier til Finansavisen at fleire hotell no gjer seg klare til å permittere tilsette.

Mange hotell har allereie fått avbestillingar. Spesielt hardt råka er kurs og konferansar, som utgjer ein stor del av omsetninga. Men òg turistar avbestiller no, spesielt dei som kjem frå Asia.

Ein annan bransje som allereie merkar følgjene er flyselskapa. Aksjekursen og inntektene stuper. Selskapa kuttar no avgangar for å redusere tapa.

Ein viktig årsak er at store selskap som Schibsted, som BT er ein del av, har innført strenge reglar for reising. Kun forretningskritiske reiser skal gjennomførast, og konferansar og andre samlingar skal reduserast til eit minimum.

Årsaka er enkel: viss ein får eit utbrot av koronavirus på ein arbeidsplass risikerer ein at heile bedrifta må stengje ned.

Kontorbedrifter kan drive vidare med ved at folk jobbar heimanfrå. Men for produksjonsbedrifter i industrien, helsevesenet og andre stader, ville ei slik nedstenging vere katastrofal.

Difor vil det bli langt mindre reising, konferansar og møte så lengje viruset herjar. Det vil truleg òg restaurantar og utelivsbransjen merke.

OECD, ein organisasjon for i hovudsak rike land, reduserte måndag anslaget for økonomisk vekst i verda i år, frå 2,9 til 2,4 prosent.

Globaliseringa gjer at stengde fabrikkar i Kina raskt får følgjer i andre land. Redusert handel og frykt for smitte, har allereie fått konsekvensar for andre viktige norske næringar som skipsfarten og oppdrettsnæringa.

Det er ein viss fare for at virusutbrotet kan utløyse ei ny global økonomisk krise. Den amerikanske sentralbanken sette onsdag ned styringsrenta med ein halv prosent, noko som tyder på at dei tek situasjonen svært alvorleg.

Gjelda i verda er rekordhøg. Sidan år 2000 har ho auka frå 80 til 350 prosent av verdas verdiskaping (BNP). Det utgjer ein enorm risiko. Viss mange bedrifter no får betalingsproblem, kan det utløyse ei ny finanskrise.

Vonleg vil det ikkje skje. Men det er i stor grad avhengig av at både Noreg og andre land får kontroll på korona-utbrotet.

Difor er det lurt at både bedrifter og folk flest er litt forsiktige i vekene framover. Følg råda til Folkehelseinsituttet om å halde avstand til sjuke og ha god handhygiene.

Eller som det stod på eit skilt eg såg i Roma i førre veke, passande inspirert av eit kjent britisk slagord frå 2. verdskrig:

Keep calm and wash your hands.

Kommentatoren kommer fra en familie som eier et frittstående hotell på Sunnmøre. Hotellet er i dag eid av hans bror. Kommentatoren har selv ingen eierinteresser i hotellet.