Frp har bygd eit friare samfunn – lakrispipe for lakrispipe

Eg kjem til å sakne Frps kamp mot dusteforboda i Noreg.

Torsdag 3. oktober 2013, i eit tv-studio i Nydalen: Erna Solberg og Siv Jensen er i sluttspurten av regjeringsforhandlingane på Sundvollen. Denne kvelden har dei reist inn til Oslo for å delta i Senkveld på TV 2.

No sit dei der og stråler om kapp med kameralampene. Solberg er i ferd med å greie det ingen Høgre-leiar før henne har fått til: Å lage ei styringsdyktig høgreregjering med Frp.

Heile Noreg (eller i alle fall alle vi politiske nerdar) har venta intenst på lekkasjar frå forhandlingane, men det har vore tyst som i grava. Endeleg får dei spørsmålet om dei kan kome med eit lite drypp frå Sundvollen.

Landets komande statsminister grip ordet:

– Det var denne segwayen, då. Vi skal godkjenne segway!

Hæ? Var det verkeleg dette som var ambisjonsnivået til den nye regjeringa? Segway!? Kritikken hagla, og han delte seg i to grupper:

Dei som meinte dette var ei regjering med tåpeleg lågt ambisjonsnivå, og dei som meinte segwayen i seg sjølv var farleg, miljøfiendtleg, stygg eller berre teit.

No veit vi fasit: Noreg blei ikkje eit dårlegare land å bu i av å gjere segwayen lovleg. Det blei ikkje eit veldig mykje betre land heller, men det er jo ikkje eit argument for å forby noko.

I seks og eit halvt år har Framstegspartiet vore guden for dei små ting: Litt større taxfreekvotar. Litt enklare å selje sider frå gardsbruket. Litt enklare å spele poker med pengeinnsats.

Og det fortener dei ei takk for.

Dei fleste av oss går ikkje rundt og føler oss knebla av at doble drinkar og happy hour er forbode i Noreg. Men det er ikkje det same som at det alltid skal vere statens oppgåve å vite betre enn oss.

Kvifor kan ein matvarebutikk selje øl og samstundes ha ei bensinpumpe, medan ein bensinstasjon ikkje har lov til å selje øl? Ikkje veit eg, men nokon har altså landa på at det skal vere slik.

I eit sånt land trengst det eit parti som orkar å kjempe mot små og store dusteforbod. For summen av slike reglar, påbod og krav er rett og slett for mykje, sjølv om kvart og eitt av dei kan vere godt nok.

Heldigvis finst det folk som tek ansvar. Den blide telemarkingen Bård Hoksrud har vore ein slags uoffisiell dusteforbodsminister dei siste åra.

Er det interesse for å legalisere segway? Hoksrud hiv seg på hjul. Burde vasscooter bli lov i Noreg? Hoksrud gassar opp. Vil nokon forby sjokomjølk på skulen? Hoksrud bøttar nedpå.

Det er lett å tenkje på dette som tullesaker, og på ein måte er det jo det. Men det ligg samstundes eit element av fridomskamp her.

For om det er dust å ta tak i slike saker for å fjerne forbod, stengsel og regulering, så var det vel endå meir dust å innføre det i utgangspunktet? Kall det gjerne kvardagsliberalisme.

Nokre dusteforbod kjem frå ei anna tid. Lover om majestetsfornærmingar og blasfemi gav kanskje meining før, men i dag veit vi betre.

Andre reglar gjev meining ei viss tid, men så er det på tide å kutte dei ut. Heldigvis har Framstegspartiet forbundsfellar i denne kampen.

Eg høyrde ein gong Høgres Torbjørn Røe Isaksen snakke om forenklingsarbeid medan han var næringsminister. Han fortalde om korleis han ofte blei med møtt med spørsmål om tullereglar når han var ute og møtte små og store verksemder.

Som ein konsekvens av dette, hadde Næringsdepartementet fått ei eiga forenklingsgruppe. Dit kunne statsråden sende spørsmål om rare reglar, og gruppa såg på om det var mogeleg å fjerne eller forenkle kravet.

Det verkar som ein god måte å jobbe på, og det kan godt hende at fleire departement kan arve denne arbeidsmodellen. Det er ikkje sikkert at næringspolitikken blir vesentleg meir avregulert over natta.

Men for den gründeren som får fjerna ein vrien og meiningslaus regel, kan det ha enormt mykje å seie. Slik kan ein tenkje på skulefeltet, i samferdslesektoren eller for landbruket.

Dessutan ligg det eit anna og ganske viktig poeng her. Når vi fjernar dustete forbod og påbod, flyttar vi samstundes ansvaret dit det høyrer heime: Frå staten og over til deg og meg.

Då Bent Høie landa på at Noreg ikkje lenger kunne ha snusboksar med logo, men i staden få gusjegrønt design, sa han implisitt noko anna: Det er statens ansvar å hindre deg i å bruke tobakk.

Eg kan i alle fall ikkje sjå at det finst nokon annan grunn til å uniformere snusboksane. Og det er ikkje sant. Staten kan leggje til rette for å få deg til å velje klokt, men vi er jo til sjuande og sist frie individ som må ta våre eigne val.

Her ligg det også ein dose mediekritikk, som like gjerne kan gå til meg sjølv. Når eg skriv om ulukkesvegar, og det gjer jo innimellom, går gjerne kravet rett til politikarane.

Eg kunne jo heller ha retta peikefingeren mot oss bilistar. Vi må nesten ta ansvaret for vår eiga køyring.

For den typen journalistikk fører til nye krav. I skule og barnehage kan det handle om testar og skjema, i trafikken er det humpar og fartsgrenser, fotoboksar og skilt.

Kvifor blei denne bestemora liggjande så lenge åleine på rommet på sjukeheimen? Løysinga blir gjerne eit nytt skjema for å sikre at det ikkje skjer igjen. Men kva med å heller satse på flinke tilsette som kan gjere jobben?

No har Frp gått frå regjeringskontora. Lakrispipene er i hyllene. Det har blitt lov med proffboksing. Vi kan gå på polet på både valdagen og nyttårsaftan. Og det har diverre blitt lov å eige reptil som kjæledyr. (Det siste kunne dei spart seg.)

Men vi kan ikkje stoppe opp. Det er framleis forbode med pils i park. Hjørnekjøleskåp er visst lov på storkjøken, men forbode i heimen. Og det er høgare aldersgrense for ein tur på solarium enn for å få eit barn.

Så takk for innsatsen, Frp. No må kampen kjempast frå Stortinget.

Noko anna ville vore heilt dust.