La oss snakke om amming

DEBATT: Vi krev sunn mat på sjukeheimar, nøkkelholmerking og godteri vekk frå kassaområdet. Då er det eit stort paradoks at vi ikkje har same fokus på dei aller minste.

Debattinnlegg

Amming er eit av de mest effektive tiltak vi har for å fremme helse og førebygge sjukdom i befolkninga. Likevel så ammar mange kvinner i Norge betydeleg kortare enn dei faglege anbefalingane frå Helsedirektoratet og Verdas helseorganisasjon.

Spørsmålet er, kven bryr seg?

Vi er opptekne av sunn mat på sjukeheimar og i kantina på jobben. Barnehagane er blitt så sunne at det knapt er lov til å ete brunost. Bursdagskake er historie. Kostholdet vårt har blitt eit klassespørsmål. Vi krev nøkkelholmerking av matvarer, godteri vekk frå kassaområdet og sukkeravgift. Då er det eit stort paradoks at vi ikkje tør å ha same fokus på kosthaldet til dei aller, aller minste borna!

Helsedirektoratet tilrår, i tråd med WHO, at spedbarn skal ammast i heile fyrste leverår. Det vil seie i 52 veker, og gjerne lenger. Dei tilrår at barn vert fullamma dei 6 fyrste månadane. Men, dette betyr visst lite.

For sjølv i Regjeringas Nasjonal handlingsplan for betre kosthald, set ein ikkje dette som mål . Der er målet at berre halvparten av spedbarn vert amma til dei er eitt år, og berre ein av fire spedbarn vert fullamma til 6 månaders alder. Men kva er dette for puslete målsettingar? Tenk om regjeringa sa det same om kosthaldet til 4-åringane. At målet er at berre ein av fire har eit kosthald i tråd med dei faglege råda?

Spørsmål om amming er tilsynelatande blitt så kontroversielt at det ikkje ein gong skal nemnast i debatten om foreldrepermisjonen. Ingebjørg Berg Holm skriv i BT 25/02 om det kvelande ammepresset, og at pappa er viktigare enn pupp.

I Aftenposten 12.02 argumenterer Ingrid Huitfeldt, Martin Andresen og Aksel Braanen Sterri med at det «faktisk er tvilsomt om amming i hele tatt er nødvendig for barn i et rikt land som Norge».

I Dagbladet 24.02 uttalar stortingspolitikarane Anette Trettebergstuen (Ap), Guri Melby (V) og Kari Elisabeth Kaski (SV) at «...foreldrepermisjon er ingen belønning for å vere gravid».

BT skreiv på leiarplass 19.2 at argumentet om ammeproblematikk er eit svakt argument: «Det er fullt mulig å løse ernæringsspørsmålet på andre
måter når barnet er såpass stort». Sjølvsagt er det mogleg, BT, å løyse ernæringsspørsmålet for spedbarn på andre måtar enn amming. Sjølvsagt vil ikkje barn i Norge svelte i hel, om ein ikkje ammar. Det fins gode, om enn dyrare, alternativ .

Sjølvsagt skal vi ha respekt for at mellom ein og to prosent av mødrer ikkje kan eller bør amme. Nokon fleire vil ha problem med å gjennomføre amming. Men dette må ikkje føre til at ein blir så redd for ammepress at vi sluttar å snakke om amming.

Det er uhøyrt når ein på alvor argumenterer med at amming ikkje er naudsynt i eit rikt land som Norge. Grunnlaget for amming blir ofte lagt på barselavdelinga og må følgjast opp i kommunen. Difor er liggetid for barselkvinner etter fødsel ein viktig start på spedbarnsernæringa. Det vert ikkje akkurat enklare å amme når liggetida for barselkvinner vert kortare og kortare.

Om få år er det venta at ein stor del av barselkvinnene skal reise heim berre seks til åtte timar etter fødselen. Samstundes viser anslag frå Jordmorforeningen at på det landsbasis manglar mellom 600-700 årsverk for jordmødrer, berre for å følgje opp dagens utskrivingspraksis.

Nok bemanning på barselavdelinga er og viktig. No er den på grensa til det uforsvarlege. I alle fall har jordmødre og sjukepleiarar på Kvinneklinikken slått alarm om dagens bemanning.

Ammehjelpa – ein frivillig landsdekkande organisasjon – gir klar beskjed om at nybakte mødrer i dag får alt for dårleg hjelp med amminga. Ammekompetanse og kapasiteten i tenestene , på helsestasjon og på sjukehus, må altså styrkast. Dette må vi faktisk snakke om!

Den høge, norske ammeandelen har ikkje kommen av seg sjølv. På 1960- talet var det nesten ingen kvinner som amma borna sine ved ni og tolv- månaders alder. I 1967 fekk berre 25 prosent av tre månader gamle babyar brystmjølk. I 2007 var dette talet auka til 90 prosent.

Senterpartiet har nyleg fremma eit forslag til Stortinget om tiltak for å beskytte, fremme, støtte og auke førekomsten av amming. Vi vil evaluere tredelinga av foreldrepermisjon, nettopp med tanke på konsekvensen for amming. Ein treng tiltak på fleire felt.

Men vi kan starte med det enklaste. La oss snakke mykje meir om amming.

Har du meninger? Send oss en e-post. Følg BTmeninger på Facebook!