Kvifor gå til fots i skiløypene?

Skigåing og fotturar går dårleg i hop i same trasé.

Debatt

Dette er et debattinnlegg. Innlegget er skrevet av en ekstern bidragsyter, og kvalitetssikret av BTs debattavdeling. Meninger og analyser er skribentens egne.

Kvifor er det folk som fer med bil eller Fløibanen opp til snøen for å gå til fots i skiløypene, når vi har milevis med skogsvegar som er ledige til fotturar? Det spør eg meg kvar gong vi har nokre dagar med skiføre.

Bergen har nokre ganske få kilometer preparert skiløype til over ein kvart million innbyggarar, nokre få veker i året. Vi er mange som set pris på om alle respekterer desse skiløypene, slik dei respekterer andre treningsanlegg.

Det som gjer det attraktivt å gå til fots i skiløypene, er at dei går på fine turvegar og at trakkemaskinen har laga fast underlag. Burde ikkje alle få glede av dette, anten dei går på ski eller ikkje? Nja, denne tilrettelegginga er ikkje komen av seg sjølv.

Utan engasjementet frå dei frivillige i Fana idrettslag gjennom mange tiår, ville berre stubbar av skivegane i området Totland – Frotveit eksistert. Tilsvarande er det med lysløypa på Fløyen og prepareringa av skiløypene. Skiløparane har organisert seg og jobba for sin aktivitet.

Dette engasjementet er til nytte for resten av folket òg, i og med at alle kan bruke skivegane fritt når det ikkje er snø, altså nesten heile året. Men akkurat dei vekene vi har skiføre, går det vel an å leggja fotturane andre stader?

Kan det vera så farleg, då? – tenkjer du kanskje. Når du går mellom dei oppkøyrde løypene, så gjer det vel ingen ting?

Men ofte er det så lite eller laus snø at det blir rota opp grus dersom fotgjengarar går der – grus som øydelegg ski og som ikkje blir borte utan meir snø, som vi kanskje ikkje får. Eller fot-trakkinga gjer det humpete eller hardt, slik at det blir vanskeleg å kante skiene eller å få feste. Då blir turen mindre fin.

«I utmark kan enhver ferdes til fots hele året», seier friluftsloven i § 2. Då har du vel rett til å gå i skiløypa utan ski? Tja, framhaldet av setninga er: «når det skjer hensynsfullt». Har andre brukt tid, krefter og pengar på å få til skiløyper, så viser ein omsyn med å gå andre stader når det er skiføre.

Tilsvarande skal sjølvsagt skifolket vise omsyn på vegane til og frå løypene, og ski-racerane vise omsyn til dei som går med pulk, lærer opp småbarn og liknande.

Det bør ikkje spela noka rolle kva forhold ein sjølv har til oppkøyrde løyper og joggemeiar. Eg for min del ser ikkje poenget med motorsport. Men eg ønsker meg eit samfunn der folk skal få drive med dei aktivitetane dei ønsker, slik dei ønsker – også aktivitetar eg ikkje ser poenget med (så lenge det ikkje direkte er til plage for andre).

Det er også ei risikoside av saka. Går du som fotgjengar ned ein bakke i ei skiløype, så kjem det skiløparar bakfrå i mykje større fart enn du har. Kanskje det er best å unngå å skapa dei situasjonane?

Skigåing og fotturar går dårleg i hop i same trasé, og dette er asymmetrisk. Skigåing øydelegg ikkje moglegheita til å gå til fots. Men gåing øydelegg skiføret. Derfor må skifolket få ha nokre traséar åleine. Når dei traseane er så korte som her i Bergen, er det ekstra viktig at dei får vera i fred.